Làm người là làm gì ?

Làm người là làm gì ?

Đương nhiên khi nhắc đến AI – trí tuệ nhân tạo thì ai cũng phải hiểu là nó phát triển không có điểm dừng và đương nhiên nó sẽ làm cho cuộc đời và công việc của tất cả chúng ta đảo lộn.

Giờ bạn nghĩ đi, tất cả những thứ app hay thiết bị kỹ thuật số bạn đang sử dụng có cái nào mà không ứng dụng AI vào trong đó để hiểu bạn hơn, để đưa ra đề nghị này nọ cho hợp ý bạn hơn, để dự đoán cả nhu cầu tương lai của bạn và tìm ra giải pháp “phù hợp” cho dù chữ “phù hợp” đó có nghĩa là bạn bị ép vào một lựa chọn nào đó dựa trên dữ liệu được phân tích.

Cuối cùng, con người có thể rơi vào tình trạng bị “chăn dắt” bởi AI nếu không hiểu cách vận hành của mấy thuật toán thông minh. Cái gì trên đời cũng là con dao hai lưỡi, có tốt có tệ, có lợi có hại, tuỳ theo chuyện vũ khí rơi vào tay ai. Cho nên, tốt nhất là cứ phải học để hiểu và cứ phải tự mình tư duy suy nghĩ về lựa chọn của chính mình, mặc dù vẫn lắng nghe “lời khuyên thông minh” từ máy.

Nếu AI sẽ chừa ra những kẻ xuất chúng thông minh, có đầu óc sáng tạo nằm ngoài cách sáng tạo bằng dữ liệu của máy, những người có đầu óc chiến lược, những nhà phát minh trong đó sẽ có những người lập trình cả AI, thì AI không chừa ai? Có lẽ là 99% những người còn lại trên thế giới này.

Và tất cả những loại công việc gì mang tính lặp đi lặp lại, mang tính không cần suy nghĩ gì, quyết định có thể đưa ra trong vòng 5 giây thì đương nhiên nó sẽ đụng vào và thay thế. Vậy, nghĩa là có những loại công việc nó sẽ thay thế toàn phần, có những công việc nó sẽ thay thế một phần, và bất kỳ công việc gì bạn đang làm cũng phải không ít thì nhiều thay đổi.

Đó cũng là lý do vì sao mà ai trong chúng ta cũng phải tư duy lại, đi học lại, nâng cấp kỹ năng và kiến thức của mình. Chấm hết. Không có con đường nào khác. Giờ, cuộc đua là ai nhanh ai chậm. Ai thức thời, ai mãi loay hoay giữa những cơn mê.

Giờ, cuộc đua đã trả mọi người về lại với “số mo” (số 0). Ai hành động sớm hơn, đi học nhanh hơn, tiếp thu cái mới với đầu óc mở hơn, người đó sẽ được chọn để bước vào hành trình tương lai mới. Bạn đang đứng chờ bên đường, đang bận bịu với hiện tại, đang mơ màng với quá khứ hay đã làm xong kế hoạch chuyển hoá bản thân?

Và trong cuộc đua về phía tương lai bất định kia, con người làm sao thắng?

Đáng ngạc nhiên có lẽ không phải chuyện thắng thua trên đường đua kiến thức, vì trừ 1% xuất chúng, ai trong chúng ta qua mặt được AI? Đáng ngạc nhiên là, ta chỉ thắng khi ta là người, khi ta elevate – tạo ra sự thăng hoa trong thế giới mà điểm chạm cảm xúc, điểm chạm “rất người” trở thành độc đáo.

Điểm chạm “rất người”, vậy làm người là làm gì có lẽ ta cần hỏi, bởi khi biết làm người ta đương nhiên sẽ khác biệt trong thế giới mà tất cả đều bị mã hoá mà thôi.

Làm người là làm gì? Đâu là những winning qualities – phẩm chất sẽ khiến cho chúng ta trở nên khác biệt ở tương lai phía trước?

Và có lẽ đây là thứ mà tất cả những ai đang nuôi dưỡng cho những thế hệ tiếp nối cần phải biết, cần phải đưa vào cách ta giáo dục, hướng dẫn, định hướng cho các em hàng ngày. Làm người là làm gì? Xin chia sẻ vài phẩm chất quan trọng nhất mà mọi người nên nuôi dưỡng nhé.

Compassion – Lòng trắc ẩn

Là sự đồng cảm với những khó khăn, đau khổ của người khác và mong muốn giúp đỡ họ vượt qua. Máy không có nhận thức, không có tình yêu thương, không có cảm xúc và đương nhiên sẽ chẳng bao giờ trắc ẩn.

Empathy – Sự thấu cảm:

Là khả năng chia sẻ cảm xúc và trải nghiệm khi đặt mình vào vị trí của người khác. Máy chỉ phân tích dữ liệu một cách rất vô cảm và đưa ra kết quả hay dự đoán, còn ai tinh thần cảm xúc ra sao máy chẳng có quan tâm. Nhưng con người thì có khả năng quan tâm, có khả năng chia sẻ và kết nối

Collaboration – Khả năng cộng tác:

Con người không vận hành bằng lập trình. Chúng ta tồn tại trong một cộng đồng. Chúng ta dựa dẫm vào nhau để tồn tại và phát triển. Chúng ta tìm nhau, cùng tư duy và đưa ra giải pháp với nhau, cùng hướng về mục đích tốt đẹp với nhau vì một nền văn minh nhân loại không lụi tàn. Đây là khả năng khiến cho ta khác biệt.

Teamwork – Khả năng làm việc đội nhóm:

Vì hiểu rõ tầm quan trọng của sự cộng tác nên người có khả năng làm việc đội nhóm, biết lui tiến nhịp nhàng, biết dựa vào sức mạnh của nhau và cộng hưởng sức mạnh thành điều kỳ diệu. Teamwork khiến cho con người hợp lực tạo ra thành tích cùng nhau. Máy không có tinh thần togetherness – cùng nhau.

Máy chỉ có thể được lập trình để kết nối với nhau trên những tính năng cụ thể. Máy không biết cùng nhau brainstorm – động não bàn bạc và sáng tạo.

Trustworthy – Khả năng xây dựng niềm tin từ người khác:

Thuật toán kiểu gì thì cuối cùng vẫn phải quay về thuyết phục ai đó mua gì đó, làm gì đó, thay đổi sao đó…. Có nhiều thứ máy có thể ảnh hưởng ở mức độ cơ bản và cho những người cam chịu bị “chăn dắt”. Còn lại, vẫn cứ phải do người này đi xây dựng niềm tin và thuyết phục người kia.

Ai original – là chính mình, chân thật, tạo dựng được niềm tin hơn, ai đáng tin và đáng tin một cách vững bền hơn, người đó thắng. Tất cả những chiêu trò trước sau gì cũng hiện nguyên hình vì trên đời không ai bị gạt hoài gạt mãi. Niềm tin sẽ là điểm tựa quyền lực nhất để mang con người gần lại với nhau.

Dừng lại ở đây vì nghĩ rằng như thế đã đủ để ta phải phản tư về cái sự làm người. Ta có đang làm người? Ta có đang nuôi dưỡng những thế hệ làm người? Hay nền văn minh nhân loại sẽ lụi tàn khi ta đang cố gắng học làm robot?

Các khoá học gợi ý bạn có thể đăng ký tham gia:

1. Sống Tích Cực & Kiểm Soát Bản Thân
2. Quản Trị Cảm Xúc
3. Biên Tập Lại Đời Mình
4. Lòng Biết Ơn Và Sự Khiêm Tốnz

Chuyên gia tâm lý ứng dụng: Nguyễn Thiện Hoàng